Imam Malik (179 H.) is gevraagd over het hardop reciteren van de basmalah (Bismi’llah ir-Rahman ir-Rahiem) tijdens het gebed, hij antwoordde:
”Vraag het aan Nafiʿ want over elke wetenschap dien je diens specialisten te vragen.”
[Tartieb ul-Madaarik]
Imam Nafiʿ al-Madani (169 H.) was immers nog in leven en bevond zich net als Imam Malik ook in al-Medinah. Hij was een grote korangeleerde (ook bekend als de leraar van imam Warsh) waardoor Imam Malik het recht om vragen hierover te beantwoorden aan hem gaf.
Er bestaat echter geen twijfel over dat imam Malik hier kennis en een bekende mening over had. Echter bevat deze uitspraak een enorme wijsheid. Het leert ons namelijk dat de imam de specialisten respecteerde in hun vak en mensen ook op het hart drukte hetzelfde te doen.
Wanneer Imam Malik over een vraagstuk gevraagd werd, was zijn antwoord regelmatig ook:
“Ga, totdat ik er (beter) naar heb gekeken.”
[Tartieb ul-Madaarik]
Uit deze manier van handelen van de imam kunnen wij zien hoe zorgvuldig de geleerden omgingen met het beantwoorden van vragen. Ondanks zijn positie en brede kennis nam de imam liever de tijd om zijn antwoorden goed te onderzoeken voordat hij deze gaf.
Imam Sufyan ibn ʿUyaynah (198 H.) zei:
“De mensen met de meeste deskundigheid in het geven van religieuze antwoorden zijn degenen die zich hier (d.w.z. het uitvaardigen ervan) het meest van terugtrekken; de mensen met de minste deskundigheid in het geven van antwoorden zijn degenen die deze het meest uitvaardigen.”
Ook Imam Sahnoun (240 H.) heeft een dergelijke uitspraak gedaan voor de mensen om er lering uit te trekken, hij zei:
“Degenen die het minst vrezen voor het geven van fatawa zijn degenen die de minste kennis bezitten. (Zo) kan een man slechts één enkel hoofdstuk aan kennis bezitten, maar denken dat hij de waarheid in zijn alomvattendheid bezit.”
Imam Al-Qasim ibn Mohammed (107 H.) zei:
“Een vorm van de eerbiedigheid van een man voor zichzelf is dat hij niet spreekt over hetgeen waar zijn kennis niet toereikend in is.”
Imam Ibn Sireen (110 H.) zei:
“…Het is beter dat een persoon sterft zonder kennis, dan dat hij spreekt over waar hij geen kennis over heeft.”
In al deze uitspraken van de directe studenten van de metgezellen van de profeet (vrede zij met hem) zit voor ons een belangrijke les: Spreek niet over islamitische zaken en vraagstukken als je hier geen kennis in hebt en niet bevoegd bent!
En zeg niet “ik doe zelf geen uitspraken, ik citeer alleen een fatwa van een geleerde”, want aan het citeren van een andere fatwa voor een nieuwe specifiek situatie in een andere context (plaats/tijd/persoon) zijn ook strenge voorwaarden verbonden!
Het is verleidelijk in de tijd van social media om in elke discussie te mengen en overal een mening over te hebben. Wie zich echter wilt onderscheiden van de mensen van onwetendheid doet er goed aan zich hier ver vandaan te houden. Het zeggen van ‘Ik weet het niet’ is niet voor niets de helft van alle kennis. En daarom zei de metgezel ʿAli ibnoe abie Taalib: “De beste aanbidding is het zwijgen.”
Sheikh Ilyas el Yousfi