Gaza in ónze geschiedenis

Gaza is Arabisch. Gaza is Islamitisch. Gaza is eeuwenlang onlosmakelijk verbonden geweest met de Islamitische geschiedenis en zal die status altijd blijven behouden.

Ooit stond het gebied dat we nu kennen als Gaza (غَزّة), bekend als Ghazzatu ‘Asqalaan, waarbij Asqalaan (Asjkelon) de stad was en het dorpje Gaza behoorde tot diens ommeland. Het gebied wordt in tal van historische bronnen genoemd. Imam Ibn Hajar al-‘Asqalani (g. 1449), afkomstig uit het gebied, schreef:

In de oude tijden was ‘Asqalan de oorsprong, en ‘Asqalan en Gaza liggen dicht bij elkaar.”

Gaza is altijd al verbonden geweest met de regionale geschiedenis van Arabië. De Palestijnse historicus Aref al-Aref, vermeldt dat het Arabische Gaza al bestond rond het jaar 3750 v.Chr. Het is dan ook niet vreemd dat veel belangrijke historische figuren hun oorsprong (of dood) vonden in het gebied. Er wordt bijvoorbeeld in oude overleveringen beweerd, dat de profeet Sulaymaan, de zoon van de profeet Dawoed, (vrede zij met hen) er is geboren.

En daarom zegt Mujir ad-Din al-Hanbali (g. 1522): “Als Gaza niets anders had dan de geboorteplaatsen van profeet Sulayman en Imam Shafi’i, zou dat voldoende (eer) zijn.”

Al-Uns al-Jalil bi-Tarikh al-Quds wal-Jalil

Ook zegt Zakariya al-Qazwini (g. 1283):

Het is al een wonder op zich dat het (Gaza) de geboorteplaats is van Imam Muhammad ibn Idris al-Shafi’i.”

Athar al-bilad wa-akhbar al-‘ibad

Gaza in de Arabische geschiedenis

De connectie van Gaza met Hashim bin Abdi-Manaf, de overgrootvader van de profeet Mohammed , wordt er nog steeds geëerd. Shams ad-Din ad-Dimashqi vermeldde in zijn ‘Nukhbat al-dahr fī ʻajāʾib al-barr wa-al-baḥr’, dat de oude Arabieren de regio Ghazzatu Hashim noemden omdat Hashim daar op 25-jarige leeftijd overleed tijdens een handelsreis. Zijn graf is tot op de dag van vandaag bekend in Gaza.

Gaza’s rol in de vroege Arabische geschiedenis wordt nog verder versterkt door het feit dat het de bestemming was van een van de twee handelsroutes van de Quraysh die worden genoemd in de Koran; namelijk die van de zomerreis. Ibn Fadl-Allah al-Umari schreef ooit over deze reizen en over Hashim’s ontmoeting met een Byzantijnse commandant, die onder de indruk was van zijn welsprekendheid. Deze ontmoeting leidde tot een brief van de keizer, die handelsveiligheid bood aan de Quraysh en andere Arabische stammen. Dit was een cruciaal moment in de handelsgeschiedenis van de Arabieren.

Masālik al-abṣār fī mamālik al-amṣār

De bekende historicus Yaqut al-Hamawi zei: 

Gaza was door de eeuwen heen nauw verbonden met de Arabieren en het Arabische leven. Het werd door de Arabieren bezocht, en sommigen zeggen dat zij de eersten waren die het bouwden, gezien de nabijheid tot het Arabisch Schiereiland.

Mu’jam al-Buldan

Gaza’s in de Islamitische geschiedenis

Gaza was het toneel van een belangrijke vroeg-islamitische veldslag tussen moslims en de Romeinen. Dat gebeurde in het jaar 12 H., slechts een jaar na de dood van profeet Mohammed . De islam vestigde zich pas écht in Gaza in het jaar 634 n.Chr., onder leiding van Mu’awiyah ibn Abi Sufyan, tijdens het kalifaat van ‘Omar ibn al-Khattab. Deze verovering werd niet gerealiseerd door strijd, maar door een vredesverdrag tussen Mu’awiyah en de mensen van ‘Asqalan. De stad werd toen een centrum voor de islamitische legers in de regio. Een groep metgezellen vestigde zich daar en vanwege de ligging aan zee, bouwden islamitische koningen hoge gebouwen en muren ter bescherming van de stad.

Het belang van deze regio wordt verder benadrukt door uitspraken van de profeet Mohammed . Al-Tabarani overleverde dat de profeet Mohammed ﷺ zei:

De beste van uw fronten is ‘Asqalan.

Dit suggereert overigens ook dat de regio ‘Ashqalaan een belangrijk strategisch front zou blijven.

Imam Ahmad vermeldde in zijn Musnad dat de profeet Mohammed zei:

“‘Asqalan is een van de twee steden vanwaar op de Dag des Oordeels 70.000 mensen zullen opstaan zonder te worden berecht, en er zullen 50.000 martelaren als (eervolle) gasten naar Allah gaan.”

De grootgeleerde (leerling van de metgezellen) ‘Attae al-Khurasani overleverde:

Ik heb gehoord dat de profeet Mohammed, vrede zij met hem, zei: ‘Moge God de mensen van het begraafplaats zegenen.’ Hij zei dit drie keer. Toen hij werd gevraagd over deze uitspraak, zei hij: ‘Dat is een begraafplaats in ‘Askalan.’

Sunan Sa’eed Ibn Mansour

Veel geleerden reisden naar ‘Asqalan omdat ze het zagen als een eer om er te verblijven. Onder hen waren bekende namen als imam Sufyan al-Thawri (g. 778), die veertig dagen aan de kust van ‘Asqalan verbleef, en imam ‘Atae ibn Abi Rabah (g. 732), die er elk jaar veertig dagen verbleef. Sommigen, zoals Omar bin Zaid bin Abdullah bin Omar bin Khattab, stierven daar terwijl ze de grenzen bewaakten.

In de 15e eeuw beschreef Khalil ibn Shahin al-Dhahiri (g. 1468) de stad Gaza als een bloeiende en rijk bedeelde stad:

“Een verbluffende stad in een vlak landschap, rijk aan fruit, en met prachtige moskeeën, scholen en gebouwen die verwondering wekken.”

Zubdat kashf al-mamālik wa-bayān al-ṭuruq wa-al-masālik

Gaza, een onderdeel van het land Palestina, wordt dus beschouwd als een land van grote deugden, zegeningen en van groot belang. De toewijding van de inwoners aan de bescherming en verdediging van dit gebied, samen met de rijke historische verhalen erover, onderstrepen de noodzaak van steun voor en solidariteit met de Palestijnse zaak. Dit alles, in voor een toekomst waarin agressie en onrecht plaatsmaken voor vrede en gerechtigheid!

 

Sheikh Ilyas el Yousfi

To top