De Profeet Mohammed (vrede zij met hem) is gestuurd om het goede gedrag te vervolmaken en hij heeft ons dit goede gedrag geleerd. Dit goede gedrag heeft vele eigenschappen. Eén van deze eigenschappen is Zachtheid.
Zachtheid bevat in zichzelf ook een heleboel eigenschappen. Zo is één daarvan dat iemand die zachtheid in zich heeft, veel geduld kent en niet snel boos wordt. Boosheid of woede zijn de oorsprong van veel slechts. Ontzettend veel slechte daden zijn begaan waar woede aan de basis lag.
Eén van de gezegdes luidt: “Wie zich mee laat slepen in zijn woede, zal zijn (goede) gedrag kwijtraken.”
Op een dag kwam één van de metgezellen van de Profeet (vrede zij met hem) aanzetten met een andere man. Deze man had de broer van deze metgezel gedood. Toen de Profeet hem vroeg waarom hij dat deed, antwoordde de man: “Ik was boos.”
(an-Nasaa’ie)
Als wij kijken naar de gevangenissen, dan zien wij dat velen van de gevangenen daar zitten vanwege moord of geweldpleging.
Ook worden scheidingen aan de lopende band uitgesproken uit woede, waarna de man – die deze scheidingen over zijn vrouw heeft uitgesproken – langs de moefti’s gaat om zijn vrouw terug te winnen. Of de vrouwen hun echtgenotes uit woede vragen zich van hen te scheiden en hier later spijt van hebben.
Velen van ons kennen de overlevering waarin een man aan de Profeet vroeg om advies, waarop de Profeet hem antwoordde:
“Word niet boos.” En hij herhaalde hem dit tot drie keer toe.
(al-Boekhaarie)
Je woede niet loslaten, zal je redden in zowel het wereldse als het Hiernamaals. Want je voorkomt veel slechts hiermee. En dat zal je wereldse zaken ten goede komen, zoals je relaties. Daarnaast zul je niet toegeven aan je kwaadheid en je erdoor laten meeslepen, waardoor je zondige dingen kunt zeggen of doen, en daarmee behoed je je Hiernamaals.
Daden kunnen alleen goed of slecht zijn. En de slechte daden worden gestimuleerd door:
- Begeerten en
- Woede
Dus zorg er ook voor dat je afstand neemt van alles wat jou boos kan maken. Want in de Islam is het zelfs zo dat een rechter, die belast is met het vellen van rechtvaardige oordelen, geen oordeel mag vellen als hij in een staat van woede verkeert. En de welbekende kalief ʿOmar ibn ʿAbdoel-ʿAziez paste dit principe dan ook toe. Hij stuurde een bericht naar zijn gouverneurs en rechters om ten tijde van woede hun oordelen uit te stellen tot de volgende dag.
In de tijd van de Profeet (vrede zij met hem) was er eens een man die het thuis uitschreeuwde tegen zijn kind en hem daarop hard sloeg. De Profeet stond buiten, hoorde wat er zich afspeelde en riep tot driemaal toe tegen hem:
“Weet, o Aboe Masʿoed!” Maar Aboe Masʿoed ging zo in zijn woede op, dat hij de woorden van de Profeet niet hoorde, noch zijn stem herkende.
(Moeslim)
Beste mensen, je kracht zit hem niet in het naar de grond werpen van je tegenstander. Je kracht zit hem in het in bedwang houden van je woede, hoewel je wel in staat bent om boos te worden, of te schreeuwen en je te laten gaan. Daarom zei de Profeet (vrede zij met hem):
“Houd je woede in en het Paradijs is voor jou.”
(at–Tabaraanie)
In zijn sublieme gedrag en beschikking over zachtheid, heeft de Profeet zich niet boos gemaakt om hoe hij behandeld werd door de mensen van Taa’if. Zij die hem verjoegen, bespuugden, sloegen met stokken en bekogelden met stenen. Toen hij bebloed Taa’if verliet, kwamen Djibriel en de Engelen van de bergen naar de Profeet toe. Zij zeiden tegen hem dat als hij wilt, zij de bergen op de inwoners van Taa’if zouden neerstorten. Waarop de Profeet zei:
“Nee, ik hoop dat uit hun lendenen mensen voortkomen die Allah alleen aanbidden en niemand anders.”
(al-Boekhaarie)
Eén van de vrome voorgangers kreeg eens per ongeluk een emmer Woedoe’-water over zich heen van zijn bediende. Woede overmande hem, waarop zijn bediende het volgende citeerde (interpretatie van de betekenis):
“…en die hun woede inhouden…
Waarop hij zei: “Ik heb mijn woede ingehouden.”
en de mensen vergeven.
En hij vervolgens zei: “Ik heb je vergeven.”
En Allah houdt van de weldoeners.”
(Soerat Aali ʿImraan: 134)
Waarop deze vrome voorganger zei: “Ga, je bent vrij.”
(al-Bayhaqie)
Ook zei de Profeet (vrede zij met hem):
“Wie boos is, houdt zijn mond.”
(Musnad Ahmad)
En wanneer je dan boos bent, zoek dan toevlucht bij Allah tegen de vervloekte satan. Op het moment van woede gebeurt er namelijk iets met je hart. Je hart begeeft zich op dat moment in een toestand van hitte. En er is een woord dat deze hitte dooft.
Toen de Profeet iemand aantrof in staat van woede, zei hij tegen zijn metgezellen: “Ik ken een woord dat als hij dat uitspreekt, datgene wat nu bij hem is weggaat.” Zijn metgezellen vroegen hem daarop: “En wat is dat woord, o Boodschapper van Allah?” Hij (vrede zij met hem) zei: “Aʿoedhoe billaahi min ash-Shaytaan ir-Radjiem (Ik zoek mijn toevlucht bij Allah tegen de vervloekte satan).”
(Muslim)
De satan is gemaakt van vuur en wakkert de hitte in jouw hart nog meer aan. Spreek dit woord uit en het verjaagt hem en de helft van je woede! De Profeet heeft ons ook geleerd dat als je je in een staande houding bevindt, ga dan zitten zodat je niet makkelijk om je heen kan slaan en dingen kan vernielen. Zorg ervoor dat je geen schade aanricht.
Sier je met het goede gedrag en niet met woede en hardvochtigheid. Toon je van je beste kant en maak deze goede karaktereigenschappen onderdeel van jouw persoon. Want er is niemand die het geloof binnentreedt, behalve als hij er zich toe aangetrokken voelt. En dat kan alleen als diegene het mooie islamitische gedrag ziet.
(Samengevatte vertaling van de vrijdagpreek van Sheikh Ilyas El Yousfi
11 augustus 2017)
Sheikh Ilyas el Yousfi