Vraag:
Wat is het oordeel over Tahiyyat ul-Masdjid en wat zijn de bijbehorende regels?
Antwoord:
Alle lof zij Allah.
Tahiyyat ul-Masdjid (De twee gebedseenheden die men verricht bij het binnentreden van de moskee) is een sterk aanbevolen Soennah voor degene die de gebedsruimte van de moskee binnentreedt met de Woedoe’ (kleine wassing) en de intentie heeft om te gaan zitten in de moskee. De Profeet (vrede zij met hem) heeft gezegd:
“Wanneer iemand van jullie de moskee betreedt, laat hem dan twee Rakaʿaat verrichten alvorens hij gaat zitten.”
(al-Boekhaarie)
Imam an-Nawawie heeft het volgende gezegd over Tahiyyat ul-Masdjid:
“De geleerden zijn tot de consensus gekomen dat Tahiyyat ul-Masdjid aanbevolen is, en dat het dus afgeraden is om te gaan zitten in de moskee en dit gebed niet te verrichten zonder geldige reden.”
(al-Madjmoeʿ)
Tevens heeft Imam Ibnoe Hadjar het volgende gezegd:
“De fatwa-geleerden zijn tot de overeenkomst gekomen dat het aanbevolen is (d.w.z. Tahiyyat ul-Masdjid).”
(Fath ul-Baarie)
De benaming “Tahiyyat ul-Masdjid”, zoals wij deze vandaag de dag kennen, is niet met deze letterlijke bewoording overgeleverd door de Profeet (vrede zij met hem). De Tahiyyat ul-Masdjid zou letterlijk betekenen de begroeting van de moskee, echter wordt hier uiteraard mee bedoeld: de begroeting van de Heer van de moskee, zoals door Imam an-Nafraawie wordt vermeld in ‘al-Fawaakih ud-Dawaanie’.
Wanneer dient men de Tahiyyat ul-Masdjid te verrichten, en wanneer komt deze te vervallen?
Tahiyyat ul-Masdjid is niet per se een opzichzelfstaand gebed. Hiermee wordt bedoeld dat elk gebed dat men verricht bij binnenkomst van de moskee in plaats van de Tahiyyat ul-Masdjid verricht kan worden, wanneer men de intentie heeft om in de moskee te blijven zitten. Dus wanneer iemand de moskee binnentreedt en één van de verplichte gebeden verricht, komt hiermee de Tahiyyat ul-Masdjid te vervallen. Dit is echter ook het geval wanneer men een Soennah gebed verricht bij binnenkomst van de moskee, zoals de twee Rakaʿaat na de Woedoe’, Salaat ul-Istikhaarah of elk ander vrijwillig gebed. Al deze gebeden treden op als vervanging voor de Tahiyat ul-Masjid.
Imam al-Hattaab al-Maliki heeft hierover gezegd:
“En de twee Rakaʿaat van de begroeting (d.w.z. Tahiyyat ul-Masdjid) zijn niet gebonden aan een specifieke intentie, maar elk gebed dat verricht wordt bij binnenkomst van de moskee kan de Tahiyyah vervangen, ongeacht of het gaat om een verplicht of vrijwillig gebed.”
(Mawaahib ul-Djaliel)
De essentie van Tahiyyat ul-Masdjid is het verrichten van het gebed bij het binnentreden van de moskee en het prijzen en verheerlijken van Allaah.
- De Tahiyyat ul-Masdjid komt ook te vervallen wanneer men de moskee binnentreedt en de Iqaamah is al geweest of de Moe’addhin (gebedsoproeper) is reeds begonnen met de Iqaamah. Het is in deze situatie de bedoeling dat men zich aansluit bij het gezamenlijke gebed en het is dan niet toegestaan om de Tahiyyat ul-Masdjid te verrichten. Het bewijs hiervoor is de overlevering van de Profeet (vrede zij met hem) waarin hij zegt:
“Als de Iqaamah is verricht, dan is er geen gebed behalve het voorgeschreven (gebed).”
(Moeslim)
Hiermee wordt bedoeld het verplichte gebed waarvoor de Iqaamah is verricht.
- De Tahiyyat ul-Masdjid komt uiteraard niet te vervallen als men zomaar gaat zitten in de moskee zonder deze te verrichten. Het blijft echter aanbevolen voor hem om deze te verrichten tot hij een gebed verricht, dit is de mening van de Imams: Malik, Aboe Haniefah en Ahmad ibn Hanbal.
- Voor degene die de gebedsruimte van de moskee constant in en uit loopt met korte tussenpozen is het voldoende om slechts één keer de Tahiyyat ul-Masdjid te verrichten volgens de wetscholen van Imam Malik en Aboe Haniefah. Dus indien men de gebedsruimte verlaat voor bijvoorbeeld het verrichten van de Woedoe’ of voor een andere zaak zonder lang weg te blijven en reeds de Tahiyyat ul-Masdjid heeft verricht, dan hoeft men deze niet opnieuw te verrichten.
- Tahiyyat ul-Masdjid komt ook te vervallen voor degene die slechts door de moskee heen loopt om bijvoorbeeld iets te pakken, en niet de intentie heeft om te blijven (zitten).
- De Tahiyyat ul-Masdjid vervalt voor degene die van buiten Mekka onderweg is om de Tawaaf te verrichten rondom de Kaʿbah. De Tahiyyat ul-Masdjid wordt vervangen door de twee Rakaʿaat van de Tawaaf (consensus van alle wetscholen). De bewijsvoering hiervoor is de overlevering van de Profeet (vrede zij met hem) waarin het volgende staat vermeld:
“Het eerste waar de Profeet (vrede zij met hem) mee begon wanneer hij Mekka naderde was het verrichten van de Woedoe’ en vervolgens de Tawaaf rondom het Huis (d.w.z. de Kaʿbah).”
(al-Boekhaarie)
Hieruit kan men opmaken dat de Profeet al-Masdjid ul-Haraam (de gewijde moskee in Mekka) binnentrad zonder twee Rakaʿaat te verrichten.
Dit geldt echter alleen voor degene die de Tawaaf wil verrichten. Indien men al-Masdjid ul-Haraam om een andere reden binnentreedt, zoals het verrichten van het gebed of het volgen van een lezing of les, dient men (zoals gewoonlijk) de Tahiyyat ul-Masdjid wel te verrichten alvorens te gaan zitten.
Tahiyyat ul-Masdjid dient alleen te worden verricht in een moskee waarin de vijf dagelijkse gebeden gezamenlijk worden gehouden. Dit geldt overigens niet voor (tijdelijke) gebedsruimtes op bijvoorbeeld het werk, school of andere ruimtes die van oorsprong geen moskee zijn.
Volgens enkele geleerden, zoals de geleerden van de Shafiʿi-wetschool, is er echter één gebed dat niet vervangend kan optreden voor de Tahiyyat ul-Masdjid en dat is Salaat ul-Djanaazah. De reden hiervoor vinden we terug in de reeds benoemde overlevering
“Wanneer iemand van jullie de moskee betreedt, laat hem dan twee Rakaʿaat verrichten alvorens hij gaat zitten.”
(al-Boekhaarie)
In deze overlevering wordt gesproken over twee Rakaʿaat en gezien Salaat ul-Djanaazah geen Roekoeʿ (buiging) kent, kan dit gebed de Tahiyyat ul-Masdjid niet vervangen.
(an-Nawawie)
Andere geleerden daarentegen, waaronder een aantal van de Maliki-wetschool, geven te kennen dat in de bovengenoemde overlevering met “twee Rakaʿaat” wordt gedoeld op het gebed in zijn algemeenheid en dus niet specifiek op een gebed waarin letterlijk de Roekoeʿ (buiging) wordt verricht. Met deze beredenering als bewijsvoering, zijn zij van mening dat Salaat ul-Djanaazah kan functioneren als vervanger voor de Tahiyyat ul-Masdjid. Het doel is continuïteit van het gebed in de gebedsruimtes van de moskeeën, ongeacht welk soort gebed.
(Haashiyat ul-Kharshie ʿalaa Moekhtasarie Khaliel)
De geleerden verschillen van mening over het verrichten van de Tahiyyat ul-Masdjid op de tijden waarop het is afgeraden om te bidden. Deze tijden zijn terug te vinden in een overlevering waarin staat vermeld dat de Profeet (vrede zij met hem) heeft afgeraden om het (vrijwillige) gebed te verrichten na as-Soebh totdat de zon opkomt, en na ʿAsr totdat de zon is ondergegaan.
(al-Boekhaarie)
Enerzijds zijn de geleerden van de Shafiʿie-wetschool[1] van mening dat het is toegestaan om (vrijwillige) gebeden die een reden hebben (zoals Tahiyyat ul-Masdjid) te verrichten gedurende de afgeraden momenten.
Dit in tegenstelling tot de geleerden van de wetscholen van de Imams Aboe Haniefah, Malik en Ahmad ibn Hanbal die tot de conclusie zijn gekomen dat elk (vrijwillige) gebed vermeden moet worden op deze tijdstippen.
Een uitzondering hierop is het verplichte gebed. Dit dient op elk moment te worden verricht (indien men te laat is).
Degene die de moskee binnenkomt terwijl de imam bezig is met de vrijdagpreek, voor hem is het niet toegestaan om Tahiyyat ul-Masdjid te verrichten binnen de Maliki- en Hanafi wetschool. Het luisteren naar de imam tijdens de preek is verplicht, en Tahiyyat ul-Masdjid is slechts aanbevolen, en wanneer een verplichte aanbidding samenvalt met een aanbevolen aanbidding dan krijgt de verplichte aanbidding de voorrang.[2]
En Allah weet het het beste.
[1] Volgens een versie was dit ook de mening van Ahmad ibn Hanbal. Deze mening genoot de voorkeur bij Ibnoe Taymiyah en Ibn ul-Qayyim.
[2] Binnen de Hanbali- en Shafiʿi wetschool is Tahiyyat ul-Masdjid tijdens de preek aanbevolen.
Sheikh Ilyas el Yousfi